اهمیت گندم در تغذیه جوجه مرغ
تغذیه جوجه‌های مرغ یکی از عوامل حیاتی در رشد آنها است. یک نظام تغذیه مناسب، علاوه بر تأثیر مستقیم بر بهره‌وری و وزن نهایی جوجه‌ها، بر تقویت سیستم ایمنی، سلامت عمومی و کیفیت گوشت جوجه‌ها نیز تأثیر مثبت دارد. در این زمینه، استفاده از گندم به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی تغذیه جوجه‌ها به دلیل ترکیبات غذایی غنی و تأثیرات مثبت آن بر عملکرد جوجه‌ها به عنوان یک انتخاب بسیار مهم در صنعت مرغداری مطرح می‌شود.
ترکیبات موجود در گندم از جمله پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی، نقش بسیار مهمی در تغذیه و رشد و نمو جوجه‌ها دارند. در این مقاله، به بررسی اهمیت گندم در تغذیه جوجه مرغ و تأثیر آن بر سلامتی مرغ‌ها می‍‌پردازیم.
چرا گندم برای مرغ مفید است؟
بعد از ۱۴ روزگی می‌توانید تغذیه با گندم را برای جوجه مرغ آغاز کنید. گندم یک دانه بسیار به صرفه، سرشار از نشاسته، مواد معدنی و ویتامین است که در کنار این موارد فوایدی هم برای سیستم داخلی بدن جوجه‌ها دارد.
گندم می‌تواند کوکسیدیوز موجود در جیره طبیعی جوجه‌ها را کنترل کند؛ زیرا این دانه غلات باعث می‌شود که سنگدان و معده تحریک شود و اسید معده جوجه‌ها، آنها را اذیت نکند.
همچنین به علت وجود پروتئین، نیاز کمتری به کنجاله سویا در جیره غذایی مرغداری خواهید داشت و با کنجاله کانولای کمتری پروتئین لازم مرغ تخم‌گذار تامین می‌شود.
یک مرغ در روز به چه مقدار گندم نیاز دارد؟
جوجه‌های مرغ از سن 6 ماهگی روزانه حدود 110 گرم دان مصرفی لازم دارند. این میزان دان مصرفی به سه وعده صبح، ظهر و عصر تقسیم می‌شود.
با این حال، توجه به نکاتی همچون عدم افزودن مقدار بیشتر از مقدار توصیه شده به دان در دسترس جوجه‌ها ضروری است. مطلوب است تا حدود 30 درصد از میزان دان مصرفی یک مرغ را گندم قرار دهید. گندم پروتئین زیادی ندارد و به همین دلیل افزایش آن به بیش از 30 درصد در دان مصرفی جوجه‌ها نامناسب است.
همچنین باید توجه داشته باشید، مصرف بیش از حد و بی‌رویه برای طیور گوشتی و تخم گذار مثل مرغ راندمان مرغداری را بالا نمی‌برد؛ بلکه ممکن است مرغ‌ها بیش از حد چاق شوند و دور تا دور تخمدان آنها را چربی فرا بگیرد.
گندم یا جو؛ کدام برای مرغ بهتر است؟
پاسخ به این سوال با توجه به فصلی که در آن قرار داریم متفاوت خواهد بود. بهتر است در فصل تابستان برای تغذیه جوجه مرغ‌ها از جو به جای گندم استفاده کنید؛ زیرا طبع گندم گرم است و امکان ایجاد استرس گرمایی را در جوجه‌های مرغ دارد.
حال باید دید که استرس گرمایی در مرغ چیست؟ استرس گرمایی در مرغ‌ها از واکنش فاکتور‌های آب و هوایی مثل دمای بالا، رطوبت بالای مرغداری و تابش زیاد نور خورشید و سرعت هوا در بدن مرغ‌ها می‌شود. این عامل هم وزن بدن جوجه‌ها و هم تولید تخم آنها را کاهش می‌دهد و هم باعث بالا رفتن خطر مرگ و میر جوجه مرغ‌ها می‌شود.
نحوه استفاده از گندم در تغذیه جوجه مرغ
استفاده از گندم در تغذیه جوجه مرغ می‌تواند به عنوان یک منبع اصلی انرژی و مواد مغذی در نظر گرفته شود. در ادامه این بخش، نحوه استفاده از گندم در تغذیه جوجه مرغ را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم:
- خرد کردن گندم
- ترکیب با سایر مؤلفه‌ها
- پردازش حرارتی
1. خرد کردن گندم
گندم باید به طور دقیق و مناسب خرد شود تا قابلیت هضم بهتری داشته باشد. استفاده از آسیاب‌های غلطکی یا آسیاب‌های مته‌ای برای خرد کردن گندم توصیه می‌شود.
2. ترکیب با سایر مؤلفه‌ها
برای حفظ تعادل تغذیه، گندم باید با دیگر مواد تشکیل‌دهنده رژیم غذایی ترکیب شود.
3. پردازش حرارتی
گندم را می‌توان برای افزایش هضم و بهینه‌سازی مواد مغذی با استفاده از پردازش حرارتی مانند جوشاندن، پختن و یا غیره به جیره جوجه‌ها اضافه کرد. این کار باعث می‌شود که مواد مغذی در گندم بهتر جذب شود.
آیا باید قبل از غذا دادن به جوجه ها گندم را خیس کنیم؟
خیس کردن گندم (نیز به عنوان خمیر گندم یا نان گندم خوراکی) می‌تواند به جوجه‌ها کمک کند تا مواد مغذی در گندم بهتر جذب شوند و هضم بهتری داشته باشند. این فرآیند ممکن است برخی از مشکلات گوارشی که معمولا با گندم مرتبط هستند را کاهش دهد.
اما اینکه آیا باید گندم را قبل از دادن به جوجه‌ها خیس کرد یا نه، به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- نوع گندم
- سن جوجه
- ترکیب با سایر مؤلفه‌ها
1. نوع گندم
در بعضی موارد، گندم نیاز به خیس کردن دارد تا جلوی مشکلاتی مانند آلودگی گلوتن را بگیرد. اما برخی از انواع گندم(نوع‌هایی از گندم با گلوتن پایین) ممکن است نیاز به خیس کردن نداشته باشند.
2. سن جوجه
برای تغذیه جوجه‌های جوان‌تر به دلیل ضعیفی سیستم گوارشی، نیاز بیشتری به خیس کردن گندم وجود دارد.
3. ترکیب با سایر مؤلفه‌ها
درصورتی که گندم با سایر مواد تشکیل‌دهنده رژیم غذایی به خوبی ترکیب شده باشد، نیاز کمتری به خیس کردن آن وجود دارد.
نکات مربوط به خیس کردن گندم در تغذیه جوجه مرغ
اگر تصمیم به خیس کردن گندم برای جوجه‌ها می‌گیرید، بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
- · گندم را به مدت محدودی (مثلا چند ساعت) در آب قرار دهید و بعد از آن استفاده کنید.
- · مطمئن شوید که گندم به مدت زیادی در آب نماند تا از فرآیند خمیری شدن آن جلوگیری شود.
- · ترکیب گندم خیس‌شده با سایر جزوهای دان مرغ را مدیریت کنید تا تعادل مناسبی حاصل شود.
- · همیشه مهم است که به شرایط خاص جوجه‌ها و نکات تغذیه‌شان توجه داشته باشید.
کارلایل بنت، متخصص طیور از شعبه کشاورزی و صنایع غذایی دامی مانیتوبا در مقاله‌ای ادعا کرده‌است که:
«تغذیه انتخابی راهی آسان برای صاحبان مرغداری است. هنگامی که به مرغ‌های خود غذا می‌دهید، لازم نیست خیلی نگران آسیاب کردن، خیس کردن یا مخلوط کردن آن با یک مکمل باشید. نتیجه حساسیت کمتر به خرج دادن این است که سنگدان مرغ تحریک می‌شود و کلسیم بیشتری هم به او خواهد رسید.»
مضرات گندم کامل برای مرغ
استفاده از گندم در تغذیه جوجه مرغ به عنوان یک جز اصلی مزایا و معایبی دارد. درست است که گندم یک منبع ارزان و قابل دسترس از انرژی، پروتئین و مواد مغذی محسوب می‌شود، اما ممکن است با استفاده بی‌رویه آن مشکلاتی به وجود آید. برخی از مضرات استفاده زیاد از گندم در تغذیه مرغ‌ها عبارتند از:
- · مشکلات گوارشی
- · کنترل وزن
- · مشکلات ایمنی مواد آلی
- · تغییرات در رفتار تخم‌گذاری
1. مشکلات گوارشی
گندم حاوی اجزایی مانند گلوتن است که زیادی آن باعث مشکلات گوارشی در برخی از مرغ‌ها می‌شود، به ویژه اگر مرغ‌ها به گندم عادت نکرده باشند یا اگر مقدار زیادی گندم کامل به تنهایی مصرف شود.
2. کنترل وزن
استفاده بیش از حد گندم ممکن است منجر به افزایش وزن غیرطبیعی و چاقی مرغ‌ها شود که این امر تأثیر منفی بر عملکرد تخم‌گذاری خواهد داشت.
3. مشکلات ایمنی مواد آلی
اگر گندم حاوی مواد شیمیایی یا مواد آلی آلوده باشد، مشکلات ایمنی زیادی در مرغ‌ها ایجاد می‌کند که به طور غیرمستقیم تأثیرات مخربی بر کیفیت گوشت و تخم‌گذاری آنها می‌گذارد.
4. تغییرات در رفتار تخم‌گذاری
مصرف زیاد گندم ممکن است به تغییرات در رفتار تخم‌گذاری مرغ‌ها منجر شود، مثلا ممکن است باعث جمله کاهش تعداد تخم‌های گذاشته شده در روز شود.
آیا مرغ می‌تواند فقط با گندم زنده بماند؟
خیر، مرغ‌ها نمی‌توانند فقط با گندم زنده بمانند. گندم یکی از مؤلفه‌های اصلی تغذیه مرغ‌ها است و منبع انرژی و مواد مغذی به صرفه‌ای است؛ اما رژیم غذایی متنوع‌تر و ترکیبی از مختلف دانه‌ها، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم است تا مرغ‌ها سالم و بهره‌ور باقی بمانند.
استفاده از گندم به تنهایی منجر به مشکلات تغذیه‌ای خواهد شد؛ زیرا گندم حاوی مقدار زیادی از کربوهیدرات و مقدار محدودی از پروتئین و سایر مواد مغذی است و برای رشد سالم مرغ‌ها و حفظ سطح بهره‌وری و تخم‌گذاری آنان، نیاز به ترکیب مناسب از غلات مختلف (مانند جو، ذرت)، پروتئین‌ها (مثل سویا و کنجاله جو) و مواد مغذی دیگر وجود دارد.
آیا گندم برای مرغ پروتئین بالایی دارد؟
درست است که گندم پروتئین بالایی نسبت به غلاتی مانند ذرت دارد؛ اما با این حال قابلیت هضم اسیدآمینه‌های موجود در گندم، ۱۸ درصد از دانه‌های دیگر کمتر است. همچنین، میزان سطح پروتئین این غله بین ۱۰ تا ۱۸ درصد تغییر می‌کند. در ضمن، اگر گندم به «زنگ گندم» آلوده شود، ارزش پروتئینی آن تا ۲۵ درصد کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین باید در دان مرغ حتما از کنجاله سویا و مواد پروتئینی دیگر استفاده کنید.
ارزش غذایی گندم را به طور خلاصه در جدول زیر آورده‌ایم:
|
جدول ارزش غذایی 100 گرم گندم
|
|
انرژی
|
339 کالری
|
|
پروتئین
|
14 گرم
|
|
کربوهیدرات
|
71 گرم
|
|
مواد معدنی
|
1.56 گرم
|
|
ویتامین
|
50میلی گرم
|
نتیجه‌گیری
در این مطلب، گندم در تغذیه جوجه مراغ به عنوان منبع انرژی و مواد مغذی و یک دانه به صرفه از نظر اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، نکاتی در خصوص نحوه استفاده از گندم، خیس کردن آن و اهمیت استفاده آن در تغذیه جوجه‌ها مطرح شد. در پایان ذکر این نکته ضروری است که تغذیه مرغ‌ها نیازمند تعادل، تنوع و مدیریت دقیق است تا بهبود بهره‌وری و سلامت جوجه‌ها و مرغ‌ها حاصل شود.
سوالات متداول راجب اهمیت گندم در تغذیه جوجه مرغ
1. جوجه ها از چه سنی می توانند گندم بخورند؟
جوجه‌ها می توانند از 14 روزگی به بعد گندم بخورند. همچنین، بعد از 6 ماهگی می‌توانید روزی 35 گرم به آنها گندم بدهید.
2. چه مدت زمانی برای خیس کردن گندم برای جوجه ها لازم است؟
یک روز. اما مراقب باشید زمان خیس کردن گندم از 24 ساعت بیشتر نشود؛ زیرا باعث خمیری شدن آن می‌شود.
3. آیا وجود گندم در تغذیه جوجه مرغ ضروری است؟
با توجه به مطالب گفته شده در این مقاله، بهتر است که حتما از گندم استفاده کنید.
